Question

10. 1) Мәтіндегі сөздердің орфографиялық катесiн аныктап, редакцияландар. Мәтінді абзацтарга беліндер. Кейiн үш топ мәтіндеріңді алмастырып, тексеріндер. 2) Қалай ойлайсындар, Шынгысханның айтқан өсиеттерін Мәңгілік ел болу жолында устануға бола ма? 3) Бату ханга атасы Шынгысханнын айткан өсиетін әр топ өз iштерiнде талқылап, құптайтындарынды не куптамайтындарынды дәлелдендер. Үлгі: Біз ... деген пікірді құптаймыз. Себебі, біріншіден, Бүркіт балапаны уяда не көрсе ұшқанда соны іледі, деді Бату әңгімесін алыстан бастап - мен әкем Жошыдан көрі кішкентай кезімде атам Шыңғыс ғанның тәрбиесінде болдым. Жетіге жеткенімде ерінің алдына отырғызып ап ол маган монгол лашкарларынын голынан кырылған журттуң майдан даласын гөрсететін. Ал мен әрине монғол нояндарынын қисық қылыш қысқа шокбарларына қызыгатынмын. ерліктеріне тәнті болатынмын «Өзім де осылардай батыр болсам игі еді. деп құмартатынмын... Ал кейде ол маган акыл-өсиет айтатын Сол өсиеттері өмір деген қара түндө менің жолымды көрсететін болды... Сурапыл Темiр разыгым сапарларымда сол өсиеттерін жанымның азығы еттім. Бірде ол маган - «Топ иттi жолбарыс баскарса күндөрдің күнүндө топ ит жолбарысқа айналады. Ал топ жолбарысты ит басқарса акырында әлгi топ жолбарыс ит боп кетеді», жарык жулдызым - деген. Ал маған ерген шапқыншылар алты басты айдакар еді. Оны басқару оңай емес-ті. Сондықтан мен үнөмү жолбарыс болуга тырыстым. Менің соңымнан ерген ноян, бакадур, жауынгөрлөрім жолбарыс тәрiздi қанды ауыз, ержүрөк, елермен болды... - Тағы бірде бабамыз мынадай өсиет айтты, - деді Бату. «Жауына кандай катал болсан, досына сондай мейірбанды бол Өзiне жақсылық iстегенге жаксылык iсте>>, - деді ол. I. Есенберлиннен 1 --​

Answer 1

Ответ:

Бүркіт балапаны ұяда не көрсе, ұшқанда соны іледі,- деді Бату әңгімесін алыстан бастап - мен әкем Жошыдан көрі, кішкентай кезімде атам Шыңғыс ханның тәрбиесінде болдым. Жетіге жеткенімде еріннің алдына отырғызып ап, ол маган моңғол лашқарларынын қолынан кырылға жұрттың майдан даласын көрсететін. Ал мен әрине моңғол нояндарының қисық қылыш, қысқа шоқпарларына қызығатынмын. Ерліктеріне тәнті болатынмын. «Өзім де осылардай батыр болсам игі еді деп құмартатынмын... Ал кейде ол маған ақыл-өсиет айтатын. Сол өсиеттері өмір деген қара түнде менің жолымды көрсететін болды... Сұрапыл Темiр разығым сапарларымда сол өсиеттерін жанымның азығы еттім. Бірде ол маған - «Топ иттi жолбарыс басқарса, күндердің күнінде топ ит жолбарысқа айналады. Ал топ жолбарысты ит басқарса, акырында әлгi топ жолбарыс ит боп кетеді», жарық жұлдызым - деген. Ал маған ерген шапқыншылар алты басты айдаһар еді. Оны басқару оңай емес-ті. Сондықтан мен үнемі жолбарыс болуга тырыстым. Менің соңымнан ерген ноян, баһадүр, жауынгерлерім жолбарыс тәрiздi қанды ауыз, ержүрек, елермен болды... - Тағы бірде бабамыз мынадай өсиет айтты, - деді Бату. «Жауына кандай қатал болсаң, досына сондай мейірбанды бол. Өзiне жақсылық iстегенге жаксылык iсте>>, - деді ол.