10 - тапсырма . Ізетті , ибалы , бойжеткен , жасөспірім , келін , қылықты , абырой сөздеріне демеулік шы лауларды тіркестіріп , сөйлем құра .
Ответы
1. Көршінің қызы ізетті-ақ.
2. Әсем өте ибалы ғой.
3. Бойжеткенге де сыйлық ала кетіңдер.
4. Кеше есікті қаққан жасөспірім бе?
5. Алыстағы төркінінен келген келін-міс.
6. Қылықты ғана бейнеңді ұмытпадым.
7. Абыройды да сақтап жүру керек.
1. Сұраулық демеуліктер: ма (ме, ба, бе, па, пе), ше.
2. Күшейткіш демеуліктер: -ақ, -ау, -ай, әсіресе, да (де, та, те). Да, (де, та, те) шылауы күшейткіш мәнді білдіріп бірде демеулік болса, енді бірде бірыңғай мүшелереді, сөйлемдерді ыңғайластыра байланыстырып, жалғаулық шылау болып қызмет атқарады. Мысалы: сен де бір кірпіш дүниеге, кетігін тап та бар, қалан (А). Бұл сөйлемде де шылауы — демеулік, ол сен сөзіне күшейту мәнін үстеп тұр, бірақ оны басқа сөзбен байланыстырып тұрған жоқ. Ал, та шылауы — жалғаулық, ол тап және бар деген бірыңғай баяндауыштарды ыңғайластық мәнде байланыстырып тұр.
3. Шектік (тежеу) демеуліктері: ғана (қана), тек, кейде-ақ.
4. Болжалдық демеуліктер: -мыс (-міс) және кейде-ау.
5. Болымсыздық, немесе қарсы мәнді, салыстыру демеуліктері: түгіл, тұрсын, тұрмақ.
6. Нақтылау мәнді демеуліктер: қой (ғой), -ды, (ді, ты, ті).