12. «Зар заман» толгауындагы заман келбетiнiң керiнiсi» такырыбында эдеби эссе жазы (100-150 соз аралыгы) [5]
Ответы
Бағзы заманнан бері қарай өмір сүрген ақын, жыраулар қазақ жеріндегі замана көшінің бағыт-бағдарын елден бұрын бағамдап, өмір ағымының беталысын, тіршілігінің тынысын тамыршыдай дөп басып танып отырған. Іштен, тыстан келетін қауіп-қатерлерді алын-ала сезіп білген. Бұл өзгелерден артық туған ақын, жырауларға тәңірдің берген тән қасиеті болса керек.
Олар қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған мамыражай заман болса, шаттана, масаттана жырлаған. Ел басына күн туған аласапыранда отты жырларымен қалың қазақтың жігерін жанып, тұтастық пен бірлікке шақырған. Ал туған жеріне жатжұрттықтар сұқ көздерін сүзіп, шеңгелдеп қол сала бастағанда жыландай жылжып келе жатқан қасіреттен халқын сақтандырып жырмен зар жылаған. Жат пиғылдылардың елдің іргесін ірітіп, ырысын шашып, қазынасын қасықтап та, шөміштеп те таситынын елден бұрын аңғарған. Ақындар алмағайып заманда елдің жігерін жанып, төнген қауіптің бетін қайтаруға халықты үндеп отырған
Келешекті көрегендікпен болжау, алдағы күндердегі елдің даму сипатындағы өзгерістерді көзбен көріп, қолмен ұстағандай етіп шынайы бейнелеп жырлау секілді зар заман ақындарына ортақ қасиет Ш.Қанайұлында да бар. Бұндай сипаттағы өлең мен толғаулар оның шығармаларында көптеп орын алады.