Question

Аралым - ай
Бар азапқа бір өзің қанықсың ғой,
Ауыр сынын тағдырдың алыпсың ғой,
Кеме тілген келбетің теніз едің,
Бұл күнде тамшы болып қалыпсың ғой.

Секіріп, шалқып жүрген құздан тасқа,
Жүректе жылуы жоқ мұздан басқа.
Осындай адамдардың кесірінен,
Не қалды сенен қазір тұздан басқа?

Қайтеміз, жағдайың еш оңалмай жүр,
Баяғы балғын шақтар оралмай жүр,
Аралдан әуелеген аққу-қаздар,
Айдынын айналшықтап қона алмай жүр.

Жанары жасқа толған жаралым-ай,
Қайғының оғын құшқан маралым-ай,
Баяғы шалқар теңіз оралса деп,
Адамға арман болған Аралым-ай.
Е.Ермек

1. Әр шумақтан мәтіндегі негізгі идеяны айқындайтын 1 ақпаратты тауып жазыңыз.
1 2 3

2.Мәтінде жалпыадамзатқа ортақ қандай мәселе көтеріледі? 2 сөйлеммен пікіріңізді жазыңыз.

3.«Жүректе жылуы жоқ мұздан басқа.
Осындай адамдардың кесірінен,
Не қалды сенен қазір тұздан басқа?» деген тіркестің астарлы мағынасы қандай?
2 сөйлеммен түсіндіріңіз.

4.Мәтіннің мазмұнын қысқаша 3 сөйлеммен жазыңыз.

Answer 1

1. Негізгі идея
1)Бұл күнде тамшы бооып қалыпсың ғой
2)Не қалды сенен қазір тұздан басқа?
3)баяғы балғын шақтар оралмай жүр
4)Адамға арман болған Аралым ай

2.Қазіргі Арал теңізінің тартылғаны жайлы жазылған. Бұл мәселені оған жаны ашырлық сөздермен көрсеткен.

3. Адамдар бұл суды өз керектеріне жаратты деген мағына. Соның кесірінен теңіз тартылып жатыр.

4. Мазмұны: Ауыр тағдырлы Арал теңізі бүгін тамшыдай болып қалды. Бұл адамдардың кесірінен бооған жайт. Жан жағындағы аққу-қаздар ол айдынға қона алмайтын халде.