1-тапсырма. Берілген пікірлерді талдай отырып, қою карiппен жазылған сездерге
морфологиялык талдау жасандар.
. Менiнше, ол - казак топырағына кешірілген орыстың классикалық роман
дастурін жалғастырушы. Белгілі бір дәрежеде мен Нұрпейісовті Лев Толстоймен
салыстырар едім (Лили Дени, Франция)
.
.
Мен Нұрпейісовтің кітаптарын баяғыдан берi окып келемін, оның талантты да
татымды прозасына баяғыдан бері ғашықпын. Одан кеп нәрсе үйрендім, онымен
сан рет сырластым да. Бірақ кездескен сайын жаңа керіп-білгендей боламын да
тұрамын. Адам ретінде, сухбаттас-сырлас ретiнде ол әманда терең, салиқалы да
сабырлы (Шыңғыс Айтматов).
Ғасыр бойы күн құрғатпай мақтаған өркениетіміздің де көлеңке тұсы жетеді екен.
Соны ой өзегінен Нұрпейісов романында екi сарында - публицистикалық және
психологиялық сарында өрілген. Аралдың ажалы, шынтуайтқа келгенде, Жер бетiн-
дегі жалпы тірлік атаулының ақырының бастамасы болып жүрмесін... (Шерияздан
Елеукенов).
Ответы
Ответ:
Берілген пікірдерді талдай отырып, қою қаріппен жазылған сөздерге морфологиялық талдау жасандар:
1. "Меніңше, ол - қазақ топырағына кешірілген орыстың классикалық роман дәстүрін жалғастырушы. Белгілі бір дәрежеде мен Нұрпейісовті Лев Толстоймен салыстырар едім (Лили Дени, Франция)"
- Меніңше - синонимдік сан, көмес жаттығу
- Жалғастырушы - сызымша сызылған, толықтырылған
- Салыстырар - жаттығушы біріні талдау істеу, бірінінен алау, бірімен салыстыру
- Дәреже - қосымша атаулық
2. "Мен Нұрпейісовтің кітаптарын баягыдан бері оқып келемін, оның талантты да татымды прозасына баяғыдан бері гашыкпын."
- Баягы - ұзын уақыт
- Татымды - татарлық, жайыпты, өте мейірімді
- Проза - сөйлемдік пісірім
3. "Одан кеп нәрсе үйрендім, онымен сан рет сырластым да."
- Кеп - бұлт, ішек
- Нәрсе - көмекші, құрметпенімізді пайдаланушы
- Сырластым - кіріспеуші болдым, бөліп шығардым
4. "Бірақ кездескен сайын жана керіп-білгендей боламын да турамын."
- Кездескен - бірде-бірлікте шығарылған
- Керіп - көмекші, жаттығушы
- Білгендеу - білім беру, білгендіру
5. "Адам ретінде, сұхбаттас-сырлас ретінде ол аманда терен, салиқалы да сабырлы (Шыңғыс Айтматов)."
- Сұхбаттас - өмірінің соңғы айы, жанарғы ай
- Сырласты - аралық қалыптасу, кешенінің қалай талдау етілгеніне алдын алу
- Аман - елу, өте қалмыс, үнемі
- Тереу - күтім, бекітілген, жалғыз өмір
6. "Ғасыр бойы күн құрғатпай мақтаған өркениетіміздің де келение тусы жетеді екен."
- Ғасыр - ұзын уақыт, заман
- Күн құрғатпай - той тауып, аңсауларып, төлеулігін біреу бар болмау, көмекшілік етпеу, келмейтін тереу
- Мақтау - ұйымдастыру, біріктіру
- Өркениет - көмекшілік етуші, көмекші
- Тус - бір қатар қошпаш, бір қатар жүйрік біріктіру
- Жету - бір айтарда жаттығу, бір басқа мұндай метафоралық ой-өзен, қырау екен
7. "Соны ой өзегінен Нұрпейісов романында екі сарында - публицистикалық және психологиялық сарында өрілген."
- Ой - аз, кемінде, кемше
- Озегінен - бір жерден көрінген болмаса, озынызды бірінен бірге көрінген жерді анықтау
- Публицистикал
ық - мемлекет бірлігіне пайдаланушыларды талдау ететін пайдаланыстар, ақпаратты талдау
- Психологиялық - мойындаушы байланыстар мен әсерділіктер талдаулауға арналған бағдарламалар
- Сарын - бұрын, кейін
- Өрілген - дайындау, іске асырылған, толықтырылған
8. "Аралдың ажалы, шынтуайтқа келгенде, Жер бетін дегі жалпы тірлік атаулының акырының бастамасы болып жүрмесін. (Шерияздан Елеукенов)."
- Арал - бір жерді басу үшін орнатылған жер тірлігі
- Ажал - өміріні қолайсыз болатын басқа келіп бермейтін тереу
- Шынтуай - дәстүрлі
- Жер беті - қазақ өнімі, жері мен жерліктірілген маңызды термин
- Атаулы - кездестірілген, кедейлікке жататын
- Бастама - алған бет, бастама
- Жүру - медаль, бой тақырыбын алған бірнеше марапаттан көмекшілікке жататын атаулық
9. "Соны ой өзегінен Нұрпейісов романында екі сарында - публицистикалық және психологиялық сарында өрілген."
- Айтарда - сөйлемді басқару, сөзді басымдық аңсаулау
- Жаттығу - бір кезеңде ақпаратты бір жаттықтай жасау, салу
- Бір басқа - біріге арналған, айтылған
- Бірнеше - көмеске алдына алу, біреумен бірге көмекшілікте болу
- Метафоралық - ауру, перенос, сөздік талдауды жетістіру
- Ой-өзен - бөлшек ой, ой баяуы, ой кесерілігі
- Көрінген - көруді білу, бақылау