Î 2-тапсырма. Мәтінді оқып шығып, мазмұнын айтындар. Достык - шынайы асыл сезім. Достық сезім адамгершілік жаксы касиеттерге бөлену екенін бәрiмiз жаксы білеміз. Достык жүрген жерде жалган сезімге орын жок. «Жеке адамдар арасында болатын достықтың биік мұнарасы» деп Карл Маркс пен Фридрих Энгельстің достығын айтуға болады. Маркс пен Энгельетін узак жыл бойы бiрлесiп еңбек еткені, бір тұрмаған жағдайда күнбе-күн хат арқылы хабар үзбегені, бір-біріне деген достық қамқорлығы тарихта аныз болып калды. Маркстің қаламақысы шылым алуына да жетпеген сол бір заманда «Капитал» сиякты улы еңбегін жазуына Энгельстің достык көмегі шексіз болғаны белгілі. 1857 жылы Энгельс наукастанып қалғанда Маркс ерiнбей-жалықпай медицинаны зерттеп, досын дерттен емдеудің жолын іздеген. Ал Энгельс жокшылыкта өмір сүрген досына өмір бойы көмек көрсетумен болған жаны жек көретін сауда конторында ол Маркс үшін қызмет істеп, тапкан табысын досының отбасына беріп тұрған. Екі алыптың аскан достықпен, ынтымақтастықпен істеген еңбегі арқасында адам баласы улы ғылымға ие болды. Ғаламтор беттерінен А Мәтінге ат қойыңдар. Себебiн түсiндiрiндер.
Ә Мәтіннен негізгі және көмекші етістіктерді тауып жазып, олардың қандай сөйлем қызметін атқарып тұрғанын айтыңдар
Б Мәтіннен күрделі етістіктерді тауып жазып, оларды құрамына қарай талдаңдар
Ответы
Ответ:
А Мәтінге "Маркс пен Энгельстің достығы" деп ат қоюы керек. Себебі мәтін Маркс пен Энгельстің достығы туралы, олардың қандай ынтымақтастықпен жұмыс істегені туралы айтылған.
Ә Мәтіннен негізгі және көмекші етістіктер:
- Негізгі етістіктер: Маркс, Энгельс, достық, ынтымақтастық, еңбек
- Көмекші етістіктер: Карл Маркс, Фридрих Энгельс, сол заман, Капитал, медицина, жокшылық, сауда конторасы, отбасы, ғылым
Олардың басымдықты сөйлемдерде пайдаланылатынын көрсетеді.
Б Мәтіннен күрделі етістіктер:
- достық сезімі - адамгершілік касиеттерге бөленеді, жалған сезімге орин жоқ
- достықтың биік мұнарасы - Карл Маркс пен Фридрих Энгельстің достығы
- узак жыл бойы бірлесіп еңбек еткені - хат арқылы хабарласуы
- шексіз көмек - Энгельс пен Маркс әкісеп бірін-біріне көмек көрсеткені
Булардың барлығы Маркс пен Энгельстің достығына және оның қасиеттеріне айқындық келтіреді.
Объяснение: