уздiлiк жасамай-ак, өзін нарыз дербес те тәуелсiз
ханмын деп атай бастады.
Левшин А.И. Кыргыз-казак немесе кыргыз-кайсак ордалары мен даласынын
сипаттамасы. Алматы, 1996, 254-бет.
1. Абылайдың бойында қандай қасиеттер бар едi? 2. Сендер калай ойлайсындар,
ол өзін Ресей мен Қытайға тәуелсіз сезіне алды ма?
ЕКІНШІ БӨЛІМДІ ҚАЙТАЛАУ-ЖИНАҚТАУ
ТАПСЫРМАЛАРЫ
1. Автор мен олардын айткан сөздерін сәйкестендіріңдер.
Әбілқайыр хан
1.
2.
3.
Н. Коншин
Ш. Уәлиханов
«Жайық өзенi кашан сарқылып, арнасы кеуіп
қалғанша қазақтар оның бойынан кетпейді.
«Ешбір ханнын Абылайдай шексіз билікке колы
жеткен жок».
«Ертіс бойындағы бекіністердің мақсаты - оң жаға-
лаудағы жерлерді жоңғарлардан, ал одан соң кеп
ұзамай-ак кыргыздардан (қазактардан) коргау еды
Ответы
Ответ:
Абылайдың бойында қандай қасиеттер бар еді?
Абылай хан, Казах ханатының 18-19 ғасырдың қоғамдық еркіндігін аяқтаушы, азаматты қоққар, милдеттерін жоюшы, адамгершілігі туыстырған еркіндік бірінің ханы болып табылады. Ол еркіндік үшін соған шексіз билік берген кісі. Шексіздік арқылы ол казах қауіпсіздік пен халықтық тәуелсіздік айтпенді. Абылай ханның милдеттеріне жазылған, және адасушылық білігімен оны табыс басқаратын өз табысы мен туғызушілігі сипатталатын көп жетіспейді. Бұл сипаттамалар оқиға мүлдем сапаларымен айырбасталатын. Абылай хан тарихида кемінде осы жағдайдан танылған болады.
Сендер калай ойлайсындар, ол өзін Ресей мен Қытайға тәуелсіз сезіне алды ма?
Абылай ханның аспапты алысуы үшін Қазахстан Ресей мен Қытай хандары арасында жасалған қырғыздардың (қазактардың) қолында болған. Олар арасындағы армандасу жаттығушы болып, абылай ханның тауарыны жоққандай алып кетпеді. Болашақтың қорының қауіпі мен оны қарау үшін Қытай падишахының ретінде емес, Ресейде аларды алды. Ал абылай ханның халықы оған тәуелсіздік қамтамасыздататын үшін тиісті мадақ дайралайды. Оның сапаты мен мемлекеттік басқаруының маңызды мәні жоққандай дайралады.
Объяснение: