бірінші сынауыққа 2 мл күміс нитратын, екіншісіне 2 мл мыс (II) сульфатын, ал үшіншісіне 2 мл алюминий нитратын кұйыңдар. Біріншiсiне мыс сымын, екіншісіне темiр жаңқаларын, үшіншісіне мыс сымын салыңдар. Тапсырмалар: 1. Әр сынауыкта кандай заттар түзілді? 2. Бұл процестерден металдардың белсенділігі жайлы қандай заңды- лык байкалады? 3. Тиісті реакция теңдеулерін жазыңдар.
Ответы
Ответ:
Объяснение:
1-пробирка: күміс нитраты + мыс сым
Күміс нитратының ерітіндісіне мыс сымын қосқаннан кейін бірден ақ тұнба пайда болады. Себебі күміс иондары (Ag+) мыс иондарымен (Cu2+) әрекеттесіп, күміс хлоридін (AgCl) түзеді. Реакция:
AgNO3 + Cu → AgCl + Cu(NO3)2
Тұнба - суда ерімейтін күміс хлориді.
2-пробирка: мыс (II) сульфаты + темір жоңқалары
Мыс (II) сульфатының ерітіндісіне темір жоңқаларын қосқанда қызыл-қоңыр түсті тұнба пайда болады. Себебі мыс иондары (Cu2+) темір иондарымен (Fe3+) әрекеттесіп, мыс оксиді (CuO) және темір (III) гидроксиді (Fe(OH)3) түзеді. Реакция:
CuSO4 + Fe → CuO + Fe(OH)3
Тұнба – мыс оксиді мен темір (III) гидроксидінің қоспасы.
3-пробирка: алюминий нитраты + мыс сым
Алюминий нитратының ерітіндісіне мыс сым қосылғанда ештеңе болмайды. Себебі алюминий иондары (Al3+) мыс иондарымен (Cu2+) әрекеттеспейді.
Енді осы эксперименттерден байқауға болатын заңдылықтарға тоқталайық:
Массаның сақталу заңы: материя түзілмейді және жойылмайды; тек бір пішіннен екіншісіне түрлендіріледі. Барлық үш тәжірибеде әрекеттесуші заттардың жалпы массасы тұрақты болып қалады, бірақ олардың химиялық құрамы өзгереді.
Белгілі пропорциялар заңы: Химиялық қосылыстардың қайнар көзіне немесе алыну әдісіне қарамастан массасы бойынша элементтердің әрқашан бірдей үлесі болады. Мысалы, күміс хлоридіндегі күміс пен хлордың қатынасы оның қалай дайындалғанына қарамастан әрқашан 1:1 құрайды.
Көп пропорциялар заңы: элементтер бүтін сан қатынасында қосылып, бірден көп қосылыс түзе алады. 2-пробиркада мыс пен темір екі түрлі қосылыс түзеді - мыс оксиді және темір (III) гидроксиді - мыс пен темірдің пропорциялары әртүрлі.
Міне, сілтеме үшін реакция теңдеулері:
Сынақ түтігі 1:
AgNO3 + Cu → AgCl + Cu(NO3)2
Сынақ түтігі 2:
CuSO4 + Fe → CuO + Fe(OH)3
Сынақ түтігі 3:
Алюминий нитраты мен мыс сым арасында реакция болмайды.