Question

тауелсыз Казакстанын ядролык карудан бас тартуы дурыс шешым емес ба дегенге 2.3 мысал ​

Answer 1

Қазақстан тұрғындары ядролық сынақтардың зардаптарын жақсы біледі. Семей полигоны аумағындағы ядролық сынақтардың тарихы – бұл аймақ пен елдің тұрғындарының қайғы-қасіреті өзінше бір тарих. Қазақстан ядролық қарудан бас тартқан алғашқы мемлекет ретінде бүкіл әлем қауымдастығын ядролық қарудан азат әлемге бет бұруға шақырды. Президенттің айтуынша, алғашқы жетістік - ұлттық келісім негізінде Семей полигонын жабу, ядролық қарудан бас тарту және болашақта оны Қазақстанда орналастыруға тыйым салу туралы ерікті түрде қабылданған шешім.

«Екінші: біз ядролық полигонсыз тәуелсіздік алдық. Біз ядролық қарусыз мемлекет құрдық және нығайттық. 2006 жылы Орталық Азияны ядролық қарудан азат ету туралы келісімге қол қойылды. Оған Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Түрікменстан және Өзбекстан қатысады. - 2015 жылы ядролық клубтың бес ядролық державасынан арнайы хаттамамен рәсімделген қауіпсіздік кепілдігін алды. Осылайша 1994 жылы Будапешт ядролық державалары қол қойған меморандумды ескере отырып, біздің елімізде қауіпсіздік кепілдігі бар» деді республика басшысы атап өтті.

Үшінші шешім - Қазақстанның ядролық қауіпсіздік жөніндегі барлық халықаралық шарттардың қатысушысы болу.

Назарбаев төртінші шешім деп ядролық қарусыз мәртебеге қол жеткізу жөніндегі іс-қимылдардың толық циклын атайды.

«Бесінші: Ядролық қарудан бас тартудың қазақстандық үлгісі біздің еліміздің Ресеймен және АҚШ-пен және бірқатар басқа елдермен және халықаралық ұйымдармен жемісті ынтымақтастығына негізделген. АҚШ Сенаты қабылдаған және іске асырған қауіптерді азайту жөніндегі бірлескен бағдарлама үлкен рөл атқарды. Оның аясында жою бойынша жұмыстар жүргізілді. Әскери атомның барлық нысандары Қазақстан 2012 жылы Ресей, АҚШ және Қазақстан арасында бұрынғы Семей полигонында ынтымақтастықты жалғастыру туралы бірлескен келісім жасалды, біз БҰҰ-ның көмегін әрқашан сезініп келеміз Семей полигонындағы сынақтардың зардаптарын жою» деді Президент.

Алтыншы, негізгі база Қазақстанда бейбіт атомды, оның ішінде атом энергетикасын және ядролық отын өндірісін дамыту мүмкіндігі болды.

Жетінші шешім ретінде Назарбаев қазіргі әлемде жаһандық антиядролық қозғалыста жетекші орынға ие екендігін атап өтті. Сонымен, Қазақстанның бастамасы бойынша барлық адамдарды ядролық қаруға жалпы тыйым салу үшін біріктіретін «Атом» жобасы жүзеге асырылуда.

«Біз ядролық қарудан бас тартудың тиімді моделін қалыптастырдық. Біз бұл үлгіні әлемнің барлық елдеріне қолдануды ұсынамыз. (...) Әлемдік қоғамдастық Қазақстан қоғамының осы жеті негізін ядролық қарусыз әлемге көшу үшін қолданады және қолданады деп сенемін» дейді өз сөзінде Нұрсұлтан Назарбаев.