Предмет: Қазақ тiлi,
автор: batirkhanovnurken001
1-мәтін Қаныш Сәтбаев - 1950 жылдары аты бүкіл Кеңес үкіметіне белгілі болған геолог ғалым. Ол Қазақ Ғылым Академиясының құрылтайшысы, ал 1945 жылы оның тұңғыш президенті болады. ХХ ғасырдың ортасына қарай минерология ғылымдарының докторы Қаныш Имантайұлы Қазақстанның орталық бөлігіндегі табиғи қазба байлықтар шоғырланған ірі кен орындарын ашады. Көп уақыт өтпей оның аты бүкіл Кеңес үкіметіне белгілі болады. Әйгілі ғалым соғыс кезінде немістер Украинадағы жез кендерін басып алған кезде, Қазақстанның орталығынан жез өндіретін кен орындарын ашады. Орыс ғалымдары оның жетістігіне таңдана қарайтын. Қаныш Сәтбаевтың Топонимикалық білімі жоғары еді. Қаныш Сәтбаев жастайынан этнографияға қызыққан. Бала кезінен әртүрлі жер-су атауы туралы аңыз әңгімелерді тыңдап өседі. Ер жеткен соң геология ғылымы саласына қатысты зерттеу жұмыстарымен айналысады. Дегенмен өзінің топонимикаға деген қызығушылығын да жоғалтқан емес. Кейіннен мұның оған орасан зор пайдасы тиеді. Яғни жер атауларына байланысты ірі кен орындарын қысқа мерзімде анықтап, қоғамды жаңа ресурс көзімен қамтамасыз етеді.
2-мәтiн
Геолог ғалым, қоғам қайраткері, Қазақстан ғылым Академиясының Ұйымдастырушысы және тұңғыш президенті, Ертіс өңірінің академиктер әлемінің бас ұйытқысы, ұлы дала жұлдызы, қазақтың тұңғыш академигі Қаныш Имантайұлы Баянауылдың батыс бөктерінен күншілік жерде, өзеннің жағасында ірге тепкен Сәтбай қажының кіші ауылында дүниеге келген. Содан болар, Семей елін - Абай елі десе, Кереку елін – Қаныш елі деп айтады. Қаныш аға ғылым ордасын көтерген күнгі салтанатта сөйлеген сөзінде былай деген екен: «Ғылым жалған мадақты сүймейді, ғылым биік сарайына біреуді жақсы көріп, иә жалтақтап жүріп кіре алмайсың. Ғылым ымырашылықты, бос мақтан даурытпалықты, өтірік мәлімет, өсек аянды, көрсе-қызарлықты да көтермейді. Оған ниет, таза жүрекпен бару керек». Баянауыл елі - қазақ халқының киелі да қастерлі жері. Ата-баба дәстүрінде тәрбиеленген ұрпақтан ғұлама ғалымдар шыққан. Қаныш Имантайұлы Сәтбаев та осы қасиетті жерде дүниеге келді. Баянауыл тауларында табиғи тастан «жасалған», небір таңғажайып сәулеттерді кездестіреміз. Теміртау сияқты алып қаланы тұрғызу, металлургия кешенін салу идеясын 1946 жылдан бастап жоғарғы жаққа өтінішпен шығып, ойларын жүзеге асырды. Қаныш аға ұлы даланың көп жылдар толғатып, заманалар тоғысуынан соң, ХХ ғасырда қазақ халкына сый етті. Баянның қарағайы мен жұпардай аңқыған көкорай шөптердің хош иісін қанша жұтсаң да көкірек бір тоймайды. Баянауылдың бейресми әнұранына айналған, сөзі Қабдікәрім Ыдырысовтың, әні Нұрғиса Тілендиевтің «Баянауыл вальсінің» қайырмасында «Баянның Қанышы көпке әйгілі» деген сөздер алынып, «ұлдары» деген сөзге өзгертілген екен. Жан-жақты ойластырылып, жасалған әрекет екені белгілі. Академияның негізін салған дара тұлға кейінгі ұрпақтарға улкен жол сілтеп кетті.
1 мәтін. 2 мәтін
Тақырыптары
Жанрлық ерекшеліктері
өтініш көмек
Ответы
Автор ответа:
0
Ответ:
дорпарапрлтмппросварорлпл оагашмипащпщирпд лпдпшпщьоаргнрлаарлл ренггеарлл
batirkhanovnurken001:
ммм өте дұрыс
Похожие вопросы
Предмет: Окружающий мир,
автор: art498398493
Предмет: Қазақ тiлi,
автор: alanrysbaj29
Предмет: Українська мова,
автор: yuy343536
Предмет: Литература,
автор: npoctovika