Question

Түсіндіріңдер Киіз үй мен оның iшкi құ- рылысы қанша бөліктен тұрады? Киіз үйдің құрылысын түсіндіріңдер. Казақша пж​

Answer 1

ШАҢЫРАҚ — киіз үйдің ең жоғарғы бөлігі. Оның пішіні күмбез тәріздес. Шаңырақ — кұннің символы. Халқымыз оны қасиетгі санаған. Әсіресе шаңы-рақ көтеріліп жатканда ешкім сөйлемейтін болған. Және ертеректе құт құйылады деген сеніммен, шаңыракка ұрлеген қарын байлап қоятын болған екен. КИІЗ ҮЙ КЕРЕГЕСІ. Оны құрайтын әрбір ағашты «желі» дейді. Желінің ең ұзынын керегенің «ерісі» деп, одан қысқалауын «балашық», ең кішісін «сағанақ» деп атайды. Совда бір канат кереге 14 ерістен, 9 балашықтан, 9 сағанактан кұралады. Желілердің қиылысканынан пайда болған торды «көз» деп атайды. Көлеміне қарай «желкөз» және «торкөз» деп екі түрге бөледі. УЫК. Ол кереге мен шаңырақты жалғастырып тұрады. Киіз үйдің биіктігі уығына, ал кеңдігі керегесіне байла-нысты болады. Иілген уықтың бойында бірнеше атаулы бөліктер бар екендігін ұмытпаңыз. Уықтың керегеге бай-ланатын үшын «доғалай» десе, сол доғалайды тесіп, қайыстан уықбау тағады. Уықтың иілген жерін иығы деп атаса, шаңырақ пен иықтың арасын уықтың кары деген екен. Ал шанырақтың көзіне қадайтын ұшын каламы дейміз. КИІЗ ҮЙ ЕСІГІ. Оны «сықырлауық» деп атайды. Киіз үйдің есігі бірнеше бөліктерден тұрады. Олар: маңдайша, екі босаға, табалдырық пен екі жақтау. Сықырлауықты тақтайдан жасайтын шеберлер, киіз үйдің сән-салтанаты мен сәулетіне қарай оюмен, өрнектелген сүйекпен жапсырмалап әше-кейлейді.