помогите дам 15балл пожалуйстввв
Ответы
Ответ:
Билеушi, әмірші — мемлекеттегі ең жоғары лауазым иесінің (қағанның, ханның, шаһтың, т.б.) құзыретін білдіретін жинақтаушы ұғым. Кейде көпшілік мемлекет құрамындағы әкімшілік бөліктерді (ұлыстарды, аймақтарды, т.б.) басқарушыларды да билеуші деп атаған.
Ханның мемлекеттік саяси-әкімшілік іс жүргізетін орны орда деп аталған.Жоғарғы өкімет билігі қағанның (хан) қолында болған.
Уәзір жоғарғы билеушінің ең жақын көмекшісі және кеңесшісі болып саналды және, мәселен, қарлұқтарда болған қол-еркін лауазымына қайсыбір тұрғыда жақын ұқсастығы да бар; ал Қарахан әулеті сол қарлұқтардың арасынан шыққан болатын шенеуніктерінің (тапұқшылар) штаты болды. Ханға ең жақын адамдардың бірі уәзір саналды.
Олар тәртіп сақталуын қадағалады, оларға сот өкімдерінің және әдеттегі құқық (тору) нормаларының орындалуын бақылау міндеттелді, шекараларды қорғау да соларға жүктелді. Қарахан елші-басшылары, бектер мен хандар ілектерге (ілек-хандарға) бағынды, олар үлес билеушілері еді. Хақандар тәрізді олардьщ әкімшілік орталықтары қызметін атқарған өз сарайлары (қаршылары) және тұрақты ставкалары (ордалары) болды.