Улут болсом тилим менен улутмун. Дилбаян дам 30 баллов
Ответы
Объяснение:
Тил жагынан алганда, учурда коом бирине бири каршы турган эки жаатка бөлүнүп алды. Борбордун өзөгүн түзөбүз деп эсептеген “нукура шаардыктар” кыргыз тили менен гана чектелбестен, башка тилдерди да өздөштүрүү керек деп айтуудан тажашпаса, кыргызча сүйлөй алгандар башка тилде сүйлөп жүрсөк эне тилибизди кантип өнүктүрмөк элек деп кайгырып калышат. Ачык сөздө уят жок, экиге бөлүнгөн коомдо бири-бирин жек көргөн учурлар көп байкалат. Бириси “мырки” деп жаман көрсө, экинчиси “маңкурттар” деген сөздү колдоно кирет.
“Балык башынан сасыйт” демекчи, жыйынтыгына карабастан, ар бир иште таш, биринчи кезекте, башчыларга тиет. Тилдин өнүкпөй жатышында да башчылар күнөөлүү болуп чыгат.
Мамлекетибизде мамлекеттик тилдин орду бүгүн кандай, аны кантип өнүктүрөбүз, дегеле өнүктүрүүгө зарылчылык барбы деген суроо боюнча президенттин кеңешчиси Султан Раев ой бөлүштү:
“Ааламдашуу процесси жүрүп жатканда тилди сактап калуу өтө маанилүү. Өлкө жетекчилиги кыргыз тилин өнүктүрүү үчүн болгон күч аракетин жумшап жатат. Мисалы, учурда президенттин жыйындары, иш кагаздары бир гана мамлекеттик тилде жүргүзүлө баштады. Жакынкы арада президент өз эсебинен бөлүп берген 2 млн 400 миң сомго 10 томдук “Кыргыз адабияты” басылып чыгарылат, ал өлкөдөгү баардык мектептерге таратылып берилмекчи.
Мамлекеттик тил өссүн десек, ар бир атуул өзүнөн баштоосу зарыл. Тилибизди өнүктүрөбүз деген ниет ар бирөөбүздүн көкүрөгүбүздө болушу керек”, - деп ал мамлекеттик тил күнүнө карата өткөрүлгөн салтанатта кагазынан окуп берди.
Өкмөттүн атынан сөз сүйлөгөн вице-премьер-министр Камила Талиева тилди өнүктүрөбүз деп псевдопатриоттук маанайда кыйкырып чыгуунун кереги жок деп баса белгиледи.
“Баары кыргыз тилинде сүйлөшү керек деп көп айтабыз. Бирок, биз башка улуттардын өкүлдөрүн күч менен көндүрөбүз деп аракеттенбестен, аларга өбөлгө түзүшүбүз керек”, - деди ал.
Анын пикиринде, мамлекеттик тилди башка жолдор менен да өнүктүрсө болот.
«Жалпыга маалымдоо каражаттары кыргыз тилиндеги тексттерге өзгөчө көңүл бурушу керек. Ар бирөө өз намазын окуп, каалашынча жаза берет. Айрым гезиттер кыргыз тилин биротоло бурмалап салмай болду.
Тилибизди өнүктүрүш үчүн баланы бакчадан баштап көндүрүп баштоо керек. Тил – бул улуттун өзөгү, тилин сүйгөн элин да сүйөт. Башкача болушу мүмкүн эмес», - деп пикири менен бөлүшө кетти ал.