Question

4-тапсырма. Мәтінді алдыңғы мәтінмен байланыстырып, ортақ ойды анықтаңдар. Мәтін мазмұнынан автордың ойын бөліп алып, бағаландар. Ертеде қағаз болмағандықтан, сол заманнын данагөй адамдары өз елі мен жерінің бостандығы үшін күрескен, қол бастаған ержүрек басшылардың ерлiк iстерiн сына жазуымен тас бетіне түсірген. Тас бетіне қашап жазылған жазулар бәрінен де жақсы сақталған. Орхон-Енисей өзендері бойынан табылған тас ескерткіштер Түрік қағанаты дәуіріндегі ел басқарушы Білге қағаннын iнiсi, ержүрек батыр Күлтегiннiң және қағандар кеңесшісі Тоныкөктің құрметіне қойылған ескерткіштер еді. Бізге белгілі уш жазба бар. «Кiшi жазуды» Білге қағанның өзі жаздырған, ал оны тасқа қашап жазған ғұлама бәдізші Иоллын тегін. «Үлкен жазуды» да Білге қағанның өзі танбалатып, інісі Күлтегін батырға арнаған. Үшінші жазба - Тоныкек дананың өзі шығарған жыры. Бұлар VII ғасырда әрбір әрпі тасқа қашап жазылған көне түркі тіліндегі тұңғыш жыр-дастандар болатын. - -​

Answer 1

Ответ: Енисей өзенінің бойынан купия жазуы бар кулпытастар табылғаны тура лы алғашқы хабарды Н. К. Видзен . С. У. Ремезев айткан . Сондай - ак Сiбiрде айдауда журген швед офицерi И. Т. Страленберг пен немiстiн белгілі ғалымы Д. Г. Мессершмид те акпарат берген . Олар купия жазулар туралы деректерді XVIII ғасырдың бас кезінде жазған макалалары мен хаттарында келтiрген . Бул жазулардың құпиясы бір жарым ғасырға жуық ашылмады . Ғалымдар канша үңілсе де оның әліпбилік негізін таба алмады .

Объяснение: проверено!