Асан деген бай баласы, Үсен жарлы баласы – екеуі құрдас екен.
Бір күні ел көшкенде қыр астында ойнап жүріп, ескерілмей екеуі
жүртта қалыпты. Бір мезгілде үйге баралық деп келсе, ауыл жоқ,
Матынды еске тусырып жалгасын жазындар
құр жұрты жатыр.
Асан айқай салып жылай бастайды. Үсен ойланып тұрды да
айтты:
Жылағаннан еш нәрсе өнбес. Көшкен ауылды іздеп табалық.
Елді қайдан табамыз, қай жаққа кеткенін де көргеніміз жоқ,
деді Асан.
Үсен үндемеді, Асанды ертіп көшкен жұртқа келді. Жұртта бір
көзі сынған ине жатыр екен, оны алды және бір пышақтың сынығы
мен бір-екі уыстай қыл тауып, оны да алды. Сонан соң ауылдың
жұртын айнала жүгіріп жүріп көштің кеткен сүрлеуін тауып, сол
сүрлеуге түсіп жүре берді.
Біраз жер өткен соң сүрлеу екі айырылды. Мүны көріп Асан
жылай бастады.
Үсен қарап жүріп біреуіне түсті:
Мына сүрлеу бүгін жүрген көштің сүрлеуі екен, малдың жас
тезегі бар, - деді...
Ы.Алтынсарин
А Мәтінді еске түсіріп, жалғасын жазыңдар.
Ответы
https://m.wikisource.org та осы матиннин жалгасы бар .Біраз жер жүрген соң Асан қарным ашты деп жылады. Үсен үндемей келе жатса, екеуінің алдынан бір үйрек ұшып, ұзамай қасына қонды. Асанның онымен ісі болмай жүре берді. Үсен жүгіріп барып сыйпалап жүріп, үйректің орнынан алты жұмыртқа тапты. Асан қуанып жұмыртқаны аламын деп еді, Үсен алдырмай:
— Жолдан адасып көп күн жүрсек, бізге тамақ керек болар, үйректі де ұстап алайық, — деді.
Асан айтты:
— Қалай ұстаймыз?
Үсен:
— Мен әкемнің ұстағандарын көріп едім, — деп, манағы жұрттан тауып алған қылдан есіп тұзақ істеді де, оны апарып үйректің ұясына құрды. Мұнан соң Асанды шақырып алып, екеуі бір таса жерге, қалың шөптің арасына барып жатты. Көп ұзамай-ақ үйрек қайта ұшып, жан-жағында адам көрінбеген соң, ұясына келіп қонды. Бітегенеден соң Үсен түрегеліп, жүгіріп ұяға барып еді, үйрек ұша алмай далбырлады да қалды; қараса, үйрек мойнынан тұзаққа ілініп қалған екен.
Үйректі Асан:
— Тірі алып, ойнап баралық, — деді.
Үсен айтты:
— Жоқ, әкем: үйрек, қаз адал құстар, мұқтаждықта Құдайтағала бұларды адамға алып, тамақ етуге бұйырады, бірақ тірілей байлап-матап әуре ету обал деп айтушы еді, әуре етпей бауыздап алалық, — деп, манағы жұрттан тауып алған пышактың сынығымен бауыздап алды.