Question

Тапсырма Мәтiн үзiндiсiн мұқият тыңдаңыз . Келесі жылдан Қазақстанда көне руна жазуы күнi мемлекеттік деңгейде атап етiледi . Бұл жөнінде бүгін Астанада өткен түркі жазбалары мен мәдени күндерiнiң аясында Кимек мемлекетiнiң 1100 жылдығына арналған « Еуразия қыпшақтары : тарих , тiл және жазба ескерткіштері » халықаралық ғылыми конференциясында туркітанушы ғалым Алдан Смайыл мәлім етті : « Көне жазулардың тарихын мектеп оқушылары бiлмейдi Бiз соны осы күнге дейін тереңдетіп оқыта алмай отырмыз . Сонда не iстеуiмiз керек ? Мәтiнде ары қарай не айтылуы мүмкін ? Қандай мәселе көтерiлуi мүмкiн ?​

Answer 1

Ответ:

Орхон-Енисей ескерткіштері алғаш Орхон өзені бойынан (Екінші түркі қағандығы кезі) табылды, кейін Енисей өзенінің жоғарғы ағысында (Қырғыз қағандығы). Кейде руник жазбасы дейді, алман руналарынынан жанасым тауып (кейбір нышандар кескіні дәл келіп тұр, дауысты мағынасы да жақын). Азиялық түркі руналары соғды жазуының негізінде VIII ғ. бұрын жасалған деп есептеледі. Оның әліпбиінде 40-қа жуық графема бар. Көне түркі руника жазуы ерекшелігі - онда негізгі велярлық және палаталдық дауыссыздарға арналған бірнеше жұп дербес әріптер бар. Көне түркі руника жазуы жұмбағын 1893 жылы В. Томсен шешкен. Орхон ескерткіштерінің тұңғыш тәржімаларын 1894 жылы В.В. Радлов жасаған.[1]