«Қазақ батырлары» тақырыбына шағын әнгіме құра. /Составь небольшой текст на тему: «Казахские герои», используя интернет. Норма 50-60 слов/
Ответы
Қазаққа қорған болған батырлардың бірі – Қанжығалы Бөгенбай. Тарихи деректерге сүйенсек, Абылай ханның тұсында қазақ әскерінің бас қолбасшысы болған Бөгенбай батыр Сырдария өзенінің жағасында дүниеге келген екен. Әкесі Ақша батыр Тәуке ханның тұсында сексен мың сарбаздан тұратын әскердің қолбасшысы болыпты. Бөгенбайдың болашақта дүйім ел құрметтейтін хас батырға айналуына әкесінің де әсері болса керек. Батыр Бөгенбай қазақ халқының басына нәубетті күндер туғанда атқа қонып, жаудың әскеріне тойтарыс беру үшін қол жинаған. Оның ерлігі әлі күнге дейін ел аузында аңыз болып айтылып жүр. Бөгенбай батыр үш жүздің әскері түгел біріккен қазақ жасақтараның бас қолбасшысы болған. Ол талай қан-құйлы шайқастарда ерлікпен соғысып, қазақ халқының тарихындағы атақты батырлардың біріне айналды.
Ел есінде құрметпен аталатын батырлардың бірі – Жәнібек Тархан. Жоңғарларға қарсы күресте даңқы шарықтаған қазақ батыры ерліктің қайталанбас үлгісін көрсете білген. Батыр бабамыз ел ішінде Шақшақұлы Жәнібек деген атпен кеңінен танымал. Өйткені, атасы Шақшақ Есім ханның белгілі қолбасшыларының бірі болған. Жәнібек батыр он жеті жасында Тәуке ханмен бірге жауға шауып, жекпе-жекте қалмақтың бас батырын жер жастандырған. Бізге белгілі тарихи дерек көздеріне сүйенсек, Абылай ханның оң жағынан орын алған негізгі кеңесшілерінің бірі де болыпты. Ол Аягөз маңындағы және Бұланты бойындағы шайқастарда жауға қарсы соғысқан қолбасшылардың бірі екенін де айта кеткен жөн.
Қазақта көш бастаған батырлардың бірі ретінде Жалаңтөс Сейітқұлын атап өтуге болады. Ол заманында батырлығымен дараланған, қолбасшылығымен ерекшеленген, Самарқанға әмір болған баһадүр. Батыр бабамыз 12 жасынан батырлығымен танылып, зерделілігімен және төзімділігімен көзге түсті. Оның аты халық арасына кеңінен таралды. Қолда бар мәліметтерге сүйенсек, 1640 жылы Жалаңтөс батыр қазақ және өзбек жерлеріне шабуыл жасаған қалмақ ханы Батурға қарсы қол бастап, оны жеңіліске ұшыратты. Сонымен қатар, 1643 жылы Жетісу жеріне баса-көктеп кірген жоңғар басқыншыларымен соғысып жатқан Жәңгір ханға 20 мың әскермен көмекке барған. Сөйтіп, жау қолын талқандауға зор үлес қосты. Тарихта бұл оқиға «Орбұлақ» шайқасы деп аталады. Жалаңтөс батыр Ташкент пен Түркістанға үш жорық жасап, Ауғанстанның қазіргі астанасы Кабулды және Иранның рухани астанасы Мешхедті бағындырды. Батыр бабамыз Самарқанның орталығы Регистанда «Ширдор», «Тилла-Кори» медреселерін салдырды. Бұл архитектуралық ғимараттар өзінің әсемдігімен Шығыс сәулет өнерінде ерекше орын алады.