Біліміңді шыңда:
1. Есім ханның кімнің ұрпағы екендігін анықта.
2. Бұрын одақтас болған Есім хан мен Тұрсын ханның арақатынастарының
шиеленісуіне себеп болған жағдайларды анықта.
3. «Есім ханның ескі жолы» деп аталатын реформаның бұрынғы «Қасым ханның
қасқа жолы» деп аталатын реформадан ерекшеліктері неде деп ойлайсың?
Ответы
Ответ:
1) Жәнібек ханның ұрпағы. Шығай ханның ұлы.
2) Есім хан жорыққа кеткенде Тұрсын хан билікті өз қолына алып Есімнің отбасынан күн көрсетпей елге әділетсіздік пен қарап, тек өзін ойлады. Есім хан жорықтан келгеннен кейін,Тұрсынды жазалады.
3) Есім ханның ескі жолы" - дәстүрлі қазақ қоғамындағы заңдардың жиынтығы. Оның негізін Қасым хан салған болатын (1511 - 1523). Заң жинағында Қыпшақ, Шағатай, және басқа ұлыстарда қолданылатын әртүрлі жарғылар енгізілді. Есім хан өзіне дейін көп өзгеріске ұшырай қоймаған Қасымның заңдарын іс жүзінде қолдануды өзі билік жүргізгенде қатаң талап етті. Қасымның заңы Есімнің арқасында сол дәуірдің әскери-саяси және әлеуметтік қажеттіліктеріне, халықтың тұрмысы мен дәстүріне сәйкес жетілдірілді, соның нәтижесінде бұл заң халық арасында кеңінен тарады.
Қасым ханның қасқа жолы — қазақ халқының хандық дәуіріндегі әдет-ғұрыптық заң ережелерінің жиынтығы. Қасым хан хандық құрған кезде (1511 - 23) ел басқару ісінде қолданылған. Негізі орта ғасырларда Қыпшақ, Шағатай ұлыстары қолданған «ярғу» заңынан (қазақша «жарғы» - хақиқат деген ұғымды білдіреді) алынған. Қасым хан өзі билік құрған кезеңде қазақ халқының этникалық аумағын кеңейту барысында әдет-ғұрыптық заңдарға арқа сүйеді.