3. Грамматикалық нормадан ауытқуға көркем әдебиеттен мысал келтіріңдер. (1-тапсырма сияқты) (кемінде 3 мысал)
Ответы
Ответ:
Бәріңіз бір-бір бедеу мініпсіңіз,
Ойын-күлкі сәулетпен жүріпсіңіз.
Жібек сұлу дегеннің ауылы жақын,
Бар еді, балам, қандай жұмысыңыз? («Қыз Жібек» жырынан)
- Жібермен, жібермен қызыл түлкі!.. Алдымда тау тұрса да, тайынбаған! (Ғ.Мұстафин)
Ашу – бөрі, ақыл – қой,
Аралас бағып тұра алман,
Көз – төреші, көңіл – хақ!
Әмірін екі қыла алман! (Аралбай ақын)
Объяснение:
Мағыналық, стильдік қызметі бар ерекшеліктерді пайдалану нормадан жөнімен ауытқу болады.
Болымсыз етістіктің келер шақтық тұлғасының бірі 1-жақта – ма-й-мын... болуы – грамматикалық норма. Сонымен қатар ол ауытқып –ман... түрінде де жұмсалады:
Ескі бише отырман бос мақалдап,
Ескі ақынша мал үшін тұрман зарлап!
Қазақ тілінде қалау райдың 1-ші жақ көпшесінің үш түрлі қосымшасы бар:
Негізгі тұлға –йық/-йік: барайық, келейік, білейік. Сонымен қатар әдебиетте кейде – лық/лік және лы/лі тұлғалары қолданылады:
Кел балалар, оқылық!
Оқығанды көңілге,
Ықыласпен тоқылық!