айтылган акпараты казыргы кемелер туралы маглуматармен толыктырып оз ойынды айт
Ответы
Ответ:Қазіргі таңдағы өзекті тақырыптардың бірі-жарнама мен көрнекі ақпараттар. Бүгінгі қозғамақ тақырыбым да осы болмақ. Неліктен бұл тақырып өзекті? Оны, алдағы менің мақаламнан білетін боласыздар!
Жалпы, жарнама дегеніміз не? Тұтынушы мен өндіруші арасындағы маңызды дәнекер буын бола отырып, жарнама экономиканың дамуын ынталандыратын, өндірістік үдерістер мен өнім сапасын жетілдіретін маңызды тұтқасы. Жарнама экономиканың ғана емес, сонымен қатар қоғамдық өмірдің де белді бөлшегіне айнала бастаған әлеуметтік құбылыс.
«Көрнекi ақпараттың барлық мәтiнi мынадай ретпен: мемлекеттiк тiлде - сол жағына немесе жоғарғы жағына, орыс тiлiнде он жағына немесе төменгi жағына орналасады, бiрдей өлшемдегi әрiптермен жазылады. Қажеттiгiне қарай көрнекi ақпараттың мәтiндерi қосымша басқа да тiлдерге аударылуы мүмкiн. Бұл жағдайда қарiп өлшемi нормативтiк құқықтық актiлерде белгiленген талаптардан аспауға тиiс. Ауызша ақпарат, хабарландыру, жарнама мемлекеттiк тiлде, орыс және қажет болған жағдайда, басқа да тiлдерде берiледi.»- делінген 21 бапта. Ал осы мемлекеттік тілде жасалған жарнама мен көрнекі ақпаратта тіл заңдылығы сақталған ба? Бұл сұраққа жүз пайыз сақталған деп те айта алмаймын. Жарнамаға қатысты наразылығын білдіріп жатқан адамдар қатары баршылық. Теледидардағы жарнама болсын, аудио жарнама болсын, қағаз бетіне түсірілген жарнама болсын қазақ тілінен қателіктер табылып жатыр.
Қағаз бетіне түсірілген жарнамаға келетін болсақ, сөздегі «і» әрпі-«и» әрпімен, «ғ» әрпі-«г» әрпімен тағы сол сияқты әріптерді шатастырып жазған. Әріптермен қоса, кейде аудармадан да қателіктер табылады. Біз, мұғалімдер, оқушылардың жұмысын сараптан өткізіп, жіберілген қателіктеріне сай бағалаймыз. Қателіктерін жөндетеміз. Неліктен жарнаманы да дәл солай сүзгіден өткізіп, қателіктерін жөндетпеске?! Сол кезде қателіктер жойылып, болашақта жарнамалар сапасы жоғары деңгейде болады деген ойдамын.
Теледидардағы жарнама және аудио жарнамалардағы басты кемшілік, сөйлеу барысындағы қазақшаға шорқақтық. Бұл, қазақ тіліне деген құрметсіздік деп санаймын. Тілдік қателіктермен қатар, видеоролик жарнамалары тәрбиеге кері әсер етпеу керек. Бірақта, кейбір жарнамалар қазақтың ұлттық минталитетіне сай емес. Ал, көрнекі ақпараттарға қатысты наразылық саны азаюда. Себебі, көрнекі ақпарат және үгіт насихат құралдарында тіл туралы заңнама нормаларының сақталу мәселелері тұрақты бақылауда болып отырады.
«Қазақстан Республикасында мемлекеттiк тiлдi барынша дамытуға, оның халықаралық беделiн нығайтуға міндетті»- делінген 4 бапта. Мемлекеттік тілді дамыту мен беделін нығайтуға жарнама мен көрнекі ақпараттың қатысы жоқ емес. Сондықтан, орфографиялық және орфоэпиялық заңдылықты сақтап, ана тілімізден қателік жібермегеніміз жөн.
Осы тақырып бойынша, жастар қандай пікірде екендігі маған қызық болды. «Теміртау қаласы көпсалалы «Мирас» колледжіндегі» төртінші курс студенттерімен дебат өткіздім. Айтылған пікірлер менің пікірлеріммен сәйкес келді. Студенттер жарнамадағы тіл заңдылығындағы қателіктермен қоса, өз мамандықтарына қатысты жарнаманың бала тәрбиесіне, бала психологиясына деген әсерін айтып өтті. Атап айтар болсам, жарнамадағы жартылай қалың қаріппен жазылған жазулар бала психологиясына кері әсер етіп, бала ашуланшақ болып кететіндігін, және де көп жарнамалар бала тәрбиесіне назар аудармағандығын кесіп айтты. «Жарнама бізге қажет, өркениеттің дамуына үлесін қосады»-деп жақтаушы жақ пікірін білдірді. Дебат жүргізу арқылы, менің алған тақырыбымның өзектілігі ашыла түсті. Яғни, жарнамадағы жіберілген тіл қателігімен қоса жарнаманың елге пайдасы бар екендігі айқын болды.
Отандық өнімнен қарағанда, шетелдік өнімдердің тауарларына сұраныстың басымдығы, мені қынжылтады. Неліктен басқа елдің тауарларына сұраныс басым? Мүмкін, Отандық өнімнің жарналмалары әлсіз болғандықтан ба? Бұл да мүмкін. Отандық өнімнің басқа шетелдік өнімдерден кемшілігі жоқ.. Халқыма айтарым, Отандық өнімді тұтыныңыздар! Сол сәтте, сіз де, еліміздің өсіп-өнуіне үлесіңізді қосасыз.
Жарнама мен көрнекі ақпараттар, еліміздің экономикасын дамытып, өсіп-өркендеуіне септігін тигізеді. Осы даму жолында, тіл заңдылығынан қателіктер кетпесе екен. Сонда ғана, мемлекеттік тіліміздің беделі жоғары сатыға көтеріледі. Қате кетсін, кетпесін бізге жарнама қажет. Сондықтан қателіктер кетпеуіне ат салысайық.
Тіліміздің дамуына ат салысу, беделін нығайту- халқымыздың ортақ міндет
Объяснение: