Question

айнымалының тәуелділігін қалай анықтайсыңдар?

Answer 1

Айнымалыны, оны кескіндейтін нүктені және ол нүктенің абциссасын бір әріппен белгілейміз. х және у арқылы белгіленген екі айнымалыны алайық. Егер олардың біреуінің мәндері екіншісінің қабылдайтын мәндеріне тәуелді болмаса, ондай айнымалы шамалар тәуелсіз айнымалылар деп аталады.

Кез келген процесті сандық жағынан алып қарағанда бірнеше айнымалы шамалардың өзара бірге өзгеруі деп ұғынамыз. Процесті осылай ұғыну математикада маңызы өте зор функциялық тәуелділік ұғымын, яғни айнымалы шамалар арасындағы байланыс ұғымын туғызады.

Атап айтқанда, процесс заңы деп сол процесс сипаттайтын функциялық тәуелділікті атайды.

Функциялық тәуелділіктерге мынадай мысалдар келтірейік:

1) дөңгелектің ауданы S сол дөңгелектің R радиусына тәуелді;
2) cos х-тің мәні х бұрышының мәніне тәуелді;
3) тік бұрышты параллелепипедтің көлемі V оның қырлары а,в,с- ның ұзындықтарына тәуелді;
4) термометрдегі сынап бағанасының биіктігі оны қоршап тұрған ортаның температурасына тәуелді; т.с.с.