Батырлар жыры туралы шығарма
Ответы
Шығарма
Батырлар жыры.
Батырлар жыры – қазақ әдебиетінің ең көне,ең көлемді де мазмұнды жанры.Ата-бабамыз егемендікке қол жеткізгенге шейін талай нәубетті,алпауыт соғыстар мен алмағайып заманды бастан кешірді.Сол кезде жаумен айқаса білген,елі мен жері үшін жанын пида еткен батырлар туралы жырламау мүмкін емес еді.Әркім ауыздан-ауызға әртүрлі нұсқамен жеткізгенімен, батырлар жыры күні бүгінге дейін аман-сау жетіп,қазақ әдебиетінің үлкен бір жанрына айналды.
Батырлық жырлар халық өмірінің тұтас бір дәуірін жан-жақты қамти отырып, сол тарихи кезеңдегі батырлардың жауларға қарсы ерлік күресін,ел ішіндегі әлеуметтік келеңсіздіктер мен тартыстарды бейнелеп береді. Бірақ онда тарихи оқиғалар тізбегі өмірде болған қалпында емес,жырдың көркемдік шешіміне лайықты өріледі.Бұл тұрғыда екі түрлі көзқарас өрбіді.Бірі – батырлар жыры тарихымыздан мол мағлұмат береді десе,енді бірі – эпостың нақты тарихи оқиғаларға қатысы жанама түрде ғана көрінеді деген пікірді алға тартады.Не дегенмен де,батырлар жыры – ата-бабамыздан қалған асыл,өшпес мұра.
Бас кейіпкердің жүріс-тұрысына,өзге елге ерлік сапарға шығуына және өз елін жаудан азат етуіне байланысты оқиғалар бір қаһарманның маңына топталып,соның бейнесін оқырманға ашып береді.Батырлар жырының сюжеттік желісі көбінесе ұқсас болып келеді.Мысалы,батырдың ерекше боп туылып,ер жетуі, қалыңдығын іздестіруі не кездестіруі,сол жолдағы қиыншылықтар,жаумен тіресіп,жеңіп шығуы не жанын пида етуі.Сондай батырлар жырына "Ең көне заманғы эпостар" деп аталып кеткен "Ергенеқон","Аттила","Ер Төстік","Тарихи кезеңдердің эпостары" деген атпен белгілі "Алпамыс","Қамбар","Қобыланды","Ер Тарғын","Жаңа дәуір эпостары" аталған "Еспенбет","Өтеген","Нарқыз" атты жырларды жатқызамыз.
Ертеде осындай үлкен көлемдегі жырларды дана халқымыз бір күн ішінде жаттап, халық көп жиналған жерге күн,түн демей айтып отырған.Ұлы Абайдың өзі батырлар туралы қисса,дастандарды тыңдап, жаттап өскендігіне таң қаласың.Батырлар жырында үлкен тәрбие мектебі жатыр.Бұл шығармалар өскелең ұрпақты Отанды, туған өлкені сүюге,қорғауға,ерлікке үйретеді.