шылау ; одағай;еліктеу сөздерінің ережесі
Ответы
Ответ:
ЕЛІКТЕУ СӨЗДЕР
Әр түрлі дыбысқа , құбылысқа еліктеуден және олардың бейнесін елестетуден туындаға сөздер. Тұлғасына қарай еліктеу сөз екіге бөлінеді. Олар :
Негізгі еліктеу сөз - бөлшектенбейтін түбір еліктеу сөздер. Мысалы : морт , күрс , селк , тырс.
Туынды еліктеу сөздер - -аң , - ең , -ың , - ің , - ң жұрнағымен жасалған еліктеу сөздер. Мысалы - ыржың - ыржың , қисаң.
Құрамына қарай , екіге бөлінеді . Олар : дара және күрделі еліктеу сөздер.
Дара еліктеу бір ғана түбірден тұрады. Мысалы : тарс , күмп , жымың.
Күрделі еліктеу қос сөзден жасалады. Мысалы :тарс - тұрс , қисаң - қисаң.
ОДАҒАЙ
Одағай - дербес мағынасы жоқ , адамның көңіл-күйін білдіретін немесе жануарларға қаратылып айтылатын сөз.
Мағынасы қарай : көңіл - күй , жекіру , шақыру одағайлары болып бөлінеді.
Көңіл - күй одағай : адамның түрлі көңіл - күйін білдіретін сөздер. Мысалы : алақай ( қуану ) , әттең ( өкіну )
Жекіру одағайы - жекіру , тыйым салу , мәнін білдіретін сөз.
Мысалы : тәйт , жә , тек.
Шақыру одағай : мал , ит - құсты шақыруға не қууға байланысты айтылатын сөз.
Мысалы: шөре - шөре , құрау - құрау.
ШЫЛАУ
Шылау - сөз бен сөзді , сөйлем мен сөйлемді байланыстыратын және өзі тіркескен сөзге қосымша мағына беретін көмекші сөздің бір түрі.
Мағынасы мен сөйлемдегі қызметіне қарай 3-ке бөлінеді.
1) Септеулік шылау.
Сөз бен сөзді сабақтастыра байланыстырады. Ол атау , барыс , шығыс және көмектес септіктерінде тұрған сөзбен тіркеседі.
2) Жалғаулық шылау
Сөз бен сөзді және сөйлем мен сөйлемді салаластыра ( тең дәрежеде ) байланыстырады.
3) Демеулік шылау
Сөздерді байланыстырмайды , өзі тіркескен сөзге қосымша мағына үстейді. Мысалы , ма , ме демеулігі өзі тіркескен сөзге сұраулық мағына береді ( Бұл ақ па ? )