заттанган сан есим деген не?
Ответы
Заттанған сан есім
Сан есім заттың саның, ретін білдіреді. Сұрақтары: неше? қанша? нешінші? нешеу? нешеден? қаншадан?
Сан есімнің ерекшелігі:
1. Үнемі зат есімдердің алдынан келіп, түрленбейді. Мысалы: жүз елу қой, алты оқушы т.б.
2. Тек өздеріне ғана тән грамматикалық көрсеткіштері бар.
Олар: -ншы-ыншы-нші-інші-ау-еу-ер т.б жұрнақтары. Мысалы: бес+інші, алты+ншы т.б.
3. Басқа сөз таптарынан сан есім жасалмайды.
Сан есім атау септік тұлғасында тұрып бастауыш болады. Мұны сан есімнің заттануы деп атаймыз.
Бастауыштың қызметін есептік, жинақтық, бөлшектік сан есімдер атқарады. Мысалы:
Қырық (не?) – қасиетті сан.
Алтау ала болса, ауыздағы кетеді, төртеу түгел болса, төбедегі келеді (мақал) дегенде алтау, төртеу сөздері кім? (ала болса, түгел болса) деген сұраққа жауап беріп, атау септікте тұрып бастауыш болып тұр.